Başkan Çandır’dan Tarım Girdi Enflasyonu Değerlendirmesi

Antalya Ticaret Borsası ve Antalya Tarım Konseyi Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Mayıs ayı tarımsal girdi fiyatları endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Tarım-GFE’nin aylık yüzde 5.51 ve yıllık yüzde 123.72 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakamlar, 2021 yılı Temmuz ayından itibaren her ay olduğu gibi bu ay da endeks tarihinin yeni rekoru olmuştur” dedi.

ÜRETİCİNİN MALİYET YÜKÜ ARTIYOR
Üreticinin maliyet yüküyle karşı karşıya olduğunu kaydeden Çandır, “2015-2021 dönemi Mayıs ayları ortalama Tarım-GFE değeri yüzde 1.01 iken son açıklanan Mayıs ayı değerinin yüzde 5.51 olması ve yıllık ortalama değerin de yüzde 13.27 düzeyinde olmuşken son açıklanan değerin yüzde 123.72 olması, resmi olarak, nasıl bir maliyet yükü altında kalındığını göstermektedir. Üstelik bu yük, son bir yıldır her ay rekorlar kırarak devam etmektedir. Tarımsal girdi fiyatları enflasyonunda önceki yılların toplamını aşan bir basamak etkisi ile yükseliş devam etmektedir” değerlendirmesinde bulundu.

GÜBRENİN ATEŞİ SÖNMÜYOR
Mayıs ayında tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 5.55, yıllıkta ise yüzde 133.09’luk artış ilan edildiğini belirten Çandır, tohumda yüzde 4.14, enerjide yüzde 1.22, gübrede yüzde 1.01, ilaçta yüzde 2.99, veteriner hizmetlerinde yüzde 4.77, yemde yüzde 8.65’lik artışa dikkat çekti. Mayıs ayındaki yıllık değişimleri de değerlendiren Çandır, tohumda yüzde 45.53, enerjide yüzde 184.42, gübrede yüzde 236.45, ilaçta yüzde 98.19, veteriner hizmetlerinde yüzde 32.16, yemde yüzde 135.36’lık artış ilan edildiğini belirtti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 5.15 ve yıllık yüzde 67.70’lik artış ilan edildiğini kaydetti.

RAHATLATICI BİR DÖNEM OLABİLİR
TÜİK tarafından Mayıs ayı tarımsal üretici fiyat endeksinin (Tarım-ÜFE) aylık yüzde 16.18, yıllık ise yüzde 154.97 açıklandığını anımsatan Başkan Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli aleyhte devam ederken, Nisan ayında olduğu gibi Mayıs ayında da bu durum aylıkta yaklaşık 10 puanlık bir iyileşmenin yanı sıra yıllıkta da girdi fiyatlarından yaklaşık 30 puanlık iyileşme söz konusu olmuştur. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi halinde tarımsal faaliyetlerde bulunanlar için rahatlatıcı bir dönem yaşanabilir” dedi.

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarımı dolaylı olarak etkilediğini belirten Çandır, Mayıs ayında açıklanan aylık yüzde 8.76 ve yıllık yüzde 132.16 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu ile aylık yüzde 6.51 ve yıllık yüzde 100.54 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonunun genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini gösterdiğini söyledi. Yurtiçi enflasyondaki gıda kaleminin aylıkta yüzde 7.99 ve yıllıkta yüzde 127.88 artış gösterdiğini belirten Çandır, “Buradaki gıda, işlenmiştir yani imalat sanayi ürünüdür ve tarımsal ürünlerle ortalama enflasyona tabi olmuştur” dedi.

Başkan Çandır, Mayıs ayında üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 2.98 ve yıllık yüzde 73.50 ilan edildiğini belirtti. Tüketici taraftaki işlenmemiş gıda enflasyonunun Mayıs’ta aylık yüzde -1.83 ve yıllık yüzde 97.61 düzeyinde ilan edilirken yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde -11.10 ve yıllık 94.44 olarak ilan edildiğini belirten Çandır, “İlan edilen yıllık rakamlarla Mayıs ayında işlenmemiş gıda ve yaş meyve sebze ürünleri başta olmak üzere tarım kesiminin maliyet-ciro enflasyonu düzeyleriyle tüketicinin karşı karşıya kaldığı işlenmemiş gıda ve yaş meyve sebze enflasyonu arasında hala tarım sektörü aleyhine olan eğilim artarak devam etmiştir. Ancak sonbahara kadar işlenmemiş tarım ürünleri fiyatlarında mevsimsel bir düşüş eğilimi olsa bile sezon sonu itibariyle tüketiciler lehindeki bu işleyiş devam etmeyebilir. Bu dönemde maliyet baskısı hala devam ederse, tarım kesiminin aleyhine işleyen makas giderek açılacaktır” değerlendirmesinde bulundu.